Vấn đề mang thai và sinh con của thực tập sinh tại Nhật Bản

Theo NHK, có hàng loạt rắc rối liên quan đến việc mang thai và sinh con của các thực tập sinh kỹ năng nước ngoài. Vào tháng 3 năm ngoái, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi cùng Bộ Tư pháp Nhật Bản đã ban hành một văn bản kêu gọi các công ty và nghiệp đoàn ngăn chặn việc thực tập sinh bị đối xử bất lợi chỉ vì mang thai. Trong văn bản kêu gọi có chỉ rõ, thực tập sinh cũng được áp dụng “Luật bình đẳng giới trong lao động” giống như người Nhật.

Theo đó, việc các công ty đối xử bất công hay sa thải họ vì lý do mang thai và sinh con đương nhiên bị cấm. Ngoài ra, ngay cả việc các công ty lấy lý do là trong hợp đồng các thực tập sinh ký với nơi phái cử trong nước trước khi sang Nhật có nội dung như “Tôi sẽ về nước ngay sau khi mang thai”,… để đối xử bất lợi với thực tập sinh cũng không được chấp nhận. Tuy nhiên, kể cả sau khi văn bản này được ban hành thì vẫn liên tiếp xảy ra các trường hợp thực tập sinh che giấu việc mang thai khiến cho những đứa trẻ vừa được sinh ra bị tử vong.

Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi cho rằng có một quan niệm sai lầm phổ biến trong giới thực tập sinh rằng họ sẽ bị buộc phải về nước nếu mang thai. Vì vậy, Bộ muốn thực hiện các bàn tư vấn bằng ngôn ngữ mẹ đẻ tại các địa phương để thực tập sinh có thể thoải mái nói chuyện về các vấn đề của họ trong trường hợp họ thấy bối rối khi phải trao đổi với công ty hay nghiệp đoàn. Không biết đã có bao nhiêu trường hợp thực tập sinh bị buộc về nước trái ý muốn vì mang thai, sinh con.

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, nếu một thực tập sinh bỏ việc giữa chừng để về nước thì công ty hoặc nghiệp đoàn phải thông báo cho nước này theo hình thức quy định. Trong biểu mẫu này, có cột để chọn lý do khiến công việc bị gián đoạn, có “bệnh/chấn thương” và “mất động lực làm việc/nhớ nhà”, nhưng không hề có “mang thai”.

Tuy nhiên, theo Bộ, cũng có không ít thực tập sinh muốn yên tâm sinh con ở quê nhà, nơi họ có người nhà và người thân. Bộ Tư pháp : “Nếu bạn có thai, hãy “hỏi trao đổi trước” Khi một thực tập sinh nước ngoài mang thai, Bộ Tư pháp cho rằng có hai trường hợp chính liên quan đến phản ứng của các công ty và nghiệp đoàn. Một là hoàn thành khóa đào tạo tại công ty chủ quản và trở về nước trước khi sinh con. Hai là đệ trình chính phủ thông báo tạm dừng làm việc trước khi sinh, sau khi sinh xong chờ khi thể trạng ổn định sẽ tiếp tục làm việc. Trong trường hợp này, nếu thực tập sinh mang thai muốn tiếp tục làm việc tại Nhật Bản thì sẽ được hưởng thu nhập từ phần việc đã làm. Sau đó, có thể nghỉ trước khi sinh, sau khi sinh và tiếp tục đào tạo, nhưng Bộ Tư pháp cho rằng “có thể khó được như vậy tùy tình hình thực tế của công ty chủ quản”.

Khi sinh con ở Nhật Bản, chi phí và sinh hoạt của đứa trẻ sau khi sinh con là một vấn đề. Sắc lệnh của Nhật Bản quy định rằng các công ty và nghiệp đoàn phải chịu trách nhiệm về cuộc sống của các thực tập sinh cho đến khi họ về nước. Tuy nhiên, theo Bộ Tư pháp, điều này không có nghĩa là công ty và nghiệp đoàn phải chịu chi phí, thủ tục liên quan đến việc mang thai, sinh con của thực tập sinh. Bộ Tư pháp cho biết chế độ thực tập sinh là chế độ với mục đích cung cấp các kỹ năng để họ mang về nước mà không dự tính đến mang thai hoặc sinh con trong thời gian đào tạo. Tuy nhiên, vì tùy lý do cụ thể mà bạn có thể thay đổi tình trạng cư trú nên trước tiên hãy tham khảo ý kiến của Bộ để có thể sinh con an toàn, thay vì ôm nỗi sợ hãi một mình.

Tham khảo:
https://www3.nhk.or.jp/news/html/20201228/k10012788991000.html
http://www.shugiin.go.jp/internet/itdb_shitsumon.nsf/html/shitsumon/a198010.htm
https://www.roudou-kk.co.jp/member/6729/