Trong bài phóng sự mới đăng trên NHK World ngày 27/1, phóng viên Kamiko Takehiro đã thuật lại câu chuyện về Nguyen Van Thuong, chàng trai 24 tuổi đã tới Nhật năm 2019 với mơ ước kiếm đủ tiền để xây nhà ở Việt Nam. Anh đã để lại vợ cùng 2 con nhỏ ở quê nhà, vay khoảng 10,000 USD để tới Saitama làm thực tập sinh tại một công ty xây dựng. Tuy nhiên 8 tháng sau anh đã phải kỹ đơn xin nghỉ việc và phải trở về Việt Nam mà không rõ lý do. Thuong đã bỏ trốn bốn ngày trước khi chuyến bay dự định sẽ đua anh về nước khởi hành.
Nghiệp đoàn đã đưa Thuong sang Nhật trả lời với phóng viên NHK rằng họ quyết định đưa anh về Việt Nam vì công ty thuê anh cho biết anh đã gây ra nhiều rắc rối ở chỗ làm. Tuy nhiên theo quy định thì nghiệp đoàn không có quyền buộc thực tập sinh phải về nước và phải có trách nhiệm tìm một vị trí khác cho họ. Nghiệp đoàn của Thuong thùa nhận họ đã không làm được theo quy định.
Sau đó Thuong nhận được sự giúp đỡ từ Hiệp hội Tương trợ Nhật Việt (JVMSA), một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Tokyo chuyên hỗ trợ người Việt Nam tại Nhật Bản để tìm việc tại một công ty khác vào tháng 12 năm ngoái. JVMSA cho biết Thuong không phải là người duy nhất gặp vấn đề tương tự.
Phóng viên của NHK tiếp tục đào sâu hơn về lý do phía sau của hiện tượng này. Lãnh đạo một nghiệp đoàn giấu tên đã trả lời với NHK rằng nguyên nhân chính là vì thủ tục sắp xếp chỗ làm mới cho các thực tập sinh rất rườm rà. Thường sẽ mất ít nhất hai tháng để nghiệp đoàn giới thiệu thực tập sinh cho một công ty khác, trong thời gian đó họ sẽ phải gánh vác các chi phí phát sinh cho thực tập sinh.
Dù năm 2017 chính phủ Nhật đã ban hành một đạo luật để bảo vệ các thực tập sinh nước ngoài khỏi tình trạng bị ép về nước. Lãnh đạo nghiệp đoàn đã nói với NHK rằng công ty của ông đã dừng hành vi này nhưng có nhiều nghiệp đoàn khác đang lách luật thông qua việc thao túng các loại giấy tờ của thực tập sinh.
Cũng theo NHK thì Ibusuki Shoichi, một luật sư hỗ trợ các thực tập sinh kỹ thuật nước ngoài, đang kêu gọi chính phủ kiểm tra kỹ lưỡng các nghiệp đoàn này để bảo vệ quyền lợi cho các thực tập sinh.
Theo NHK World