Ý nghĩa của lời xin lỗi ở Nhật !

Có lần trên tivi có chương trình phỏng vấn một số người nước ngoài là điều gì khiến họ thấy ngạc nhiên nhất khi sống ở Nhật. Và một trong những câu trả lời đó là vì sao ở Nhật đụng chuyện gì cũng thấy xin lỗi, mặc dầu có những trường hợp không phải lỗi của mình mà cũng sao phải xin lỗi ???
Vì sao lại ngộ như vậy, chúng ta cùng nhau tìm hiểu nha …

Người Nhật rất coi trọng lời xin lỗi

Cách đây vài năm ,ở New Zealand có xảy ra một trận động đất lớn khiến tòa nhà của trung tâm ngoại ngữ đã bị sụp đổ và chôn sống nhiều sinh viên Nhật Bản đang tham dự khóa đào tạo ngoại ngữ ngắn hạn tại đất nước này. Trong lúc nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của tòa nhà chưa được điều tra rõ thì phía chính quyềnNew Zealand tránh không đưa ra bất kì một ý kiến gì , lẫn cả bất kì lời xin lỗi nào vì chưa đi đến kết luận thật sự đó là lỗi của ai. Tuy nhiên, phụ huynh và người thân của những sinh viên Nhật bị nạn thì rất bức xúc vì cảm thấy bị xúc phạm khi không nhận được bất kì lời xin lỗi và chia sẻ nào của phía chính quyền New Zealand.

Nhưng vấn đề là ở chỗ người ta chưa kết luận được là lỗi của ai thì nếu nhận lỗi sẽ xem như đánh đồng với việc gánh theo nhiều trách nhiệm phiền phức khác. Nhưng đối với người Nhật, lời xin lỗi không chỉ đơn giản là thú nhận lỗi mà còn có nhiều ý nghĩa thú vị khác nữa …

*************** Một lời xin lỗi nhưng lại nhiều ý nghĩa …

Trong tiếng Anh , người ta chia ra 2 trường hợp rạch ròi là Excuse me – là 1 câu nói theo kiểu lịch sự và I am sorry – tức có nghĩa là Xin lỗi và thú nhận lỗi .Trong tiếng Nhật cũng có nhiều cách nói lời xin lỗi, ví dụ như : đối với bạn thân thì chỉ cần nói đơn giản Gomen ne ; lịch sự hơn thì có thể nói Gomenasai ; còn đối với khách hàng hay các trường hợp kính cẩn khác thì có thể nói Sumimasen hay Moushiwake arimasen deshita …

Tuy nhiên, tất cả các cách nói trên chỉ khác nhau dựa vào mối quan hệ, hoàn cảnh hay cấp bậc của người đối diện, chứ không khác nhau về ý nghĩa như theo kiểu Excuse me và I am sorry của tiếng Anh ! Bởi vì tất cả các cách nói Xin lỗi trong tiếng Nhật đều mang bao hàm cả 2 ý nghĩa nói trên; phép nói lịch sự và lời xin lỗi thật sự ( bao gồm ý nghĩa của cả 2 từ Excuse me và I am sorry ).

Do vậy, trong bất kì trường hợp nào người Nhật cũng có thể dùng từ xin lỗi, trong trường hợp chỉ để nói lịch sự hay cả lúc thú nhận lỗi thật của mình .

Quan trọng hơn nữa , lời xin lỗi đối với người Nhật không chỉ đơn giản là một câu nói suông, mà là cách để thể hiện Thiện chí, Tấm lòng và Tinh thần trách nhiệm của bạn. Do vậy, đôi khi trong nhiều trường hợp, mặc dầu không phải lỗi của bạn nhưng người Nhật vẫn thích nghe nói xin lỗi để nhận thấy sự chia sẻ với sự việc đáng tiếc đã xảy ra.

Ví dụ như trong công việc của nhóm , một người khác gây ra lỗi nhưng cả nhóm đều phải xin lỗi để thể hiện tinh thần trách nhiệm của tập thể. Hay cụ thể hơn là trong sự kiện động đất ở New Zealand mà mình đã nêu ở trên, phụ huynh của những sinh viên Nhật Bản xấu số muốn nghe lời xin lỗi bởi vì họ muốn nhìn thấy sự thông cảm, chia sẻ và thể hiện tinh thần trách nhiệm của phía chính quyền New Zealand , chứ không chỉ đơn giản là muốn vội vàng buộc hay quy tội cho ai cả !!!!

************ Màu xám trong cách suy nghĩ của người Nhật …

Một trong những lý do khiến lời xin lỗi ở Nhật mang nhiều nghĩa phức tạp như vậy là do xuất phát từ cách suy nghĩ Aimai (không rõ ràng ) của người Nhật. Khác với người phương Tây hay đại đa số các quốc gia trên thế giới , trong cách suy nghĩ của người Nhật luôn có Màu xám , chứ không đơn giản là Rạch ròi Trắng đen, đúng hay sai !

Cái màu xám trong cách suy nghĩ của người Nhật thể hiện qua rất nhiều thứ như cách nói chuyện hay trả lời không rõ ràng, không trực tiếp, hay cụ thể là trong cách sử dụng lời xin lỗi như mà Mira đã nêu trên.

Một lời xin lỗi nhưng lại mang nhiều ý nghĩa ; không có quy luật hay quy định cụ thể nào về cách sử dụng; ý nghĩa hay kết quả cuối cùng thì không rõ ràng mà đơn thuần phụ thuộc vào cảm nhận của người đối diện ….

Với đặc điểm độc đáo như vậy, người Nhật hoàn toàn có thể áp dụng lời xin lỗi cho vố số trường hợp đối diện trong cuộc sống, phải không các bạn ???? Ra đường đụng nhau cái cũng nói xin lỗi, đơn giản là lịch sự thôi mà ! Trong công việc mặc dầu không phải lỗi của mình nhưng cũng nói xin lỗi, thật ra là để thể hiện tinh thần trách nhiệm và chia sẻ với sự việc đáng tiếc đã xảy ra đó chứ !!!!

Do vậy nếu bạn nào muốn làm việc với người Nhật thì cũng nên tập quen dần với văn hóa nói lời xin lỗi độc nhất vô nhị này đi nhé !!!

Nguồn mirachankitchen