“Các hoạt động câu lạc bộ sẽ bị tạm ngưng!”
Có nhiều thông báo như thế đã được gửi đi từ các trường đại học tới các sinh viên của mình. Đại dịch Covid là nguyên nhân khiến các trường đại học phải hạn chế các hoạt động ngoại khoá của sinh viên ở Nhật. Và điều đó đã ảnh hưởng văn hoá câu lạc bộ – nét đặc trưng quan trọng trong đời sống sinh viên ở Nhật.
Nhiều sinh viên Nhật đã trả lời khảo sát cho biết họ cảm thấy rất khó khăn trong việc kết bạn khi học trực tuyến. Việc chỉ tiếp xúc với những bạn học khác qua Internet khiến họ không thể dễ dàng kết nối với người khác.
Các câu lạc bộ là nơi các sinh viên Nhật tìm kiếm bạn bè ở trường đại học. Nhiều sinh viên coi việc sinh hoạt ở câu lạc bộ mang lại niềm vui lớn nhất trong khoảng thời gian đi học. Các câu lạc bộ là nơi sinh viên có thể theo đuổi sở thích, có được bạn bè để đi chơi, học tập cách ứng xử trong các mối quan hệ xã hội. Nhiều sinh viên Nhật cho rằng họ có những kỷ niệm đẹp đẽ nhất thời đi học là ở trong các câu lạc bộ. Thậm chí những người bạn trong câu lạc bộ sẽ vẫn giữ liên lạc kể cả sau khi tốt nghiệp và đi làm.
Và tất cả đã thay đổi vì đại dịch Covid.
Giáo sư Kidera phụ trách công tác sinh viên ở đại học Meiji đã tweet trên Twitter rằng: “Tôi nghĩ rằng văn hoá câu lạc bộ sẽ không bao giờ quay trở lại được như trước.” Trường của ông có 30 nghìn sinh viên và 300 câu lạc bộ văn hoá và thể thao. Trước đại dịch có khoảng 80% sinh viên tham gia vào các câu lạc bộ tuy nhiên do dịch Covid đã khiến chỉ có 10% tân sinh viên mới tham gia trong năm nay.
Tuy nhiên không chỉ ở số lượng thành viên mới mà còn nhiều vấn đề khác nảy sinh. Việc hoạt động câu lạc bộ bị đình chỉ trong một thời gian dài khiến sự kết nối của các thành viên bị giảm sút. Nhiều tân sinh viên đã rời bỏ các câu lạc bộ vì không có hoạt động. Các sinh viên năm hai hoặc năm ba cũng không học hỏi được cách quản lý hoạt động câu lạc bộ trong bối cảnh đó. Điều này tạo ra các khoảng đứt gãy về mặt kế thừa của các câu lạc bộ. Vì thế mà giáo sư Kidera nghĩ rằng văn hoá câu lạc bộ sẽ không thể quay lại như trước kia.
Sự thay đổi này ảnh hưởng quá lớn đến cuộc sống đại học của các sinh viên. Ngày càng có nhiều sinh viên lo lắng vì “Không thể kết bạn” hay “Không có nơi chốn để lưu lại ở trường đại học”. Kết quả khảo sát của Liên đoàn các trường đại học ở Nhật vào tháng 7 cho thấy có tới 44,7% sinh viên không thoả mãn với cuộc sống sinh viên của mình, gấp 4 lần so với năm 2019 trước khi dịch Covid xuất hiện. Và những sinh viên năm 2, nhập học vào năm 2020, là những người thấy bất an nhất.
Lý do cho sự bất an của các sinh viên năm 2 có tới 39,2% là “Cô đơn / lo lắng không kết nối được với bạn bè” và 29,9% là vì “Lo lắng về những thay đổi trong tình bạn” . Việc không được sinh hoạt câu lạc bộ đã khiến họ mất đi cơ hội kết bạn và duy trì tình bạn.
Sau khi kỳ nghỉ hè năm nay kết thúc và tình trạng khẩn cấp được dỡ bỏ, nhiều trường đại học sẽ mở cửa và một số lớp học trực tiếp sẽ quay lại. Tuy nhiên các hoạt động ngoại khoá vẫn chưa được hoạt động một cách dễ dàng. Nhiều trường yêu caàu các câu lạc bộ gửi kế hoạch hoạt động cụ thể và chờ xét duyệt trong bối cảnh một số trường học vẫn cho rằng các lớp học trực tuyến vẫn là chủ đạo trong thời gian tới.
Nhà báo Narita của NHK cho rằng tiếng nói của các sinh viên cần được lắng nghe nhiều hơn khi mà văn hoá câu lạc bộ lụi tàn dần sẽ thay đổi mạnh mẽ cuộc sống học đường của họ.