Ngôi làng nơi xảy ra chuyện kỳ thú nằm sâu trong khu vực miền núi gồ ghề ở miền nam Nhật Bản, nơi đây từng là nhà của hàng trăm gia đình nhưng hiện nay chỉ có 35 người còn bám trụ lại. Khắp các ngõ ngách trong ngôi làng heo hút là những hình nộm với số lượng đông gấp 3 số người đang sinh sống tại đây.
Hình nộm tại làng Nagoro.
Nơi đâu cũng là hình nộm
Bà Tsukimi Ayano 65 tuổi hiện là một trong những công dân… trẻ nhất tại ngôi làng Nagoro và là tác giả đã tạo ra những hình nộm với kích thước người thực trên. Sau hàng thập kỷ ly hương, bà Ayano đã quyết định chuyển về Nagoro từ Osaka, thành phố lớn thứ ba Nhật Bản, để chăm sóc người cha 85 tuổi.
Bà Ayano bộc bạch về lý do khiến bà tạo ra các hình nộm: “Chúng mang lại cho tôi những kỷ niệm”, đối với bà chúng là sự thay thế cho cư dân nơi đây, những người đã rời đi hoặc đã khuất.
Câu chuyện bắt đầu từ cách đây 13 năm, khi bà Ayano mới hồi hương và quyết định bắt tay vào việc làm nông. Cho rằng các hạt giống củ cải có thể đã bị quạ ăn vì vậy bà bắt đầu làm các hình nộm để dọa và xua đuổi loài chim này.
Việc trường tiểu học ở Nagoro đóng cửa cách đây 2 năm dường như là “giọt nước tràn ly”. Các phòng học nơi đây giờ chỉ còn giáo viên và học sinh là… hình nộm.
Hiện nay có khoảng 100 hình nộm rải rác khắp Nagoro và các thị trấn gần đó. Không chỉ “nhóm họp” tại trang trại của bà Ayano, các hình nộm còn “lang thang thơ thẩn” khắp các hàng rào, gốc cây, trạm dừng xe buýt… ở làng Nagoro.
Mỗi hình nộm lại có một biểu hiện khuôn mặt, trang phục riêng không hề giống nhau. Có những hình nộm lim dim ngủ với đôi mắt nhắm nghiền, có hình nộm lại đang làm ruộng…
Bà Ayano thường có một hình nộm làm bạn đồng hành trong chuyến hành trình dài 1 tiếng rưỡi đến cửa hiệu gần nhất để mua sắm. Hầu hết những hình nộm còn lại của bà hiện đã trở thành điểm thu hút du khách chụp ảnh lưu niệm khi họ đi qua con đường núi khúc khuỷu gần làng Nagoro trong chuyến du lịch.
Nagoro là trường hợp điển hình của hàng nghìn cộng đồng khác đã trở thành các thị trấn ma hay còn được gọi là bảo tàng miễn phí ngoài trời hoặc nơi thời gian bị đóng băng. Hầu hết những ngôi làng, thị trấn ma đều bị bỏ hoang, dân cư lác đác thưa thớt, thậm chí không có người sinh sống, các ngôi nhà thì xơ xác hoặc luôn đóng cửa im lìm.
* Dân số- vấn đề không hề nhỏ của Nhật Bản
Ngoài những quan ngại hiện nay liên quan đến kinh tế và chính trị thì tình trạng dân số ngày càng giảm đã trở thành một thách thức vô cùng lớn của Nhật Bản. Không chỉ có đảng Dân chủ Tự do cầm quyền của Thủ tướng Shinzo Abe hay các đảng đối lập đang loay hoay tìm phương pháp “hồi phục cư dân” mà đây là một vấn đề đã làm rối trí các nhà lãnh đạo Nhật Bản trong hàng thập kỷ.
Bà Ayano bên các hình nộm của mình.
Hơn 10.000 thị trấn và ngôi làng tại Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng có thể không có cư dân, tại đó chỉ còn nhà cửa và các cơ sở hạ tầng hoang vắng, tiêu điều. Hiện tượng này bắt nguồn từ tình trạnh dân số già hóa và tỉ lệ sinh thấp trong thời gian qua tại đất nước Mặt Trời mọc.
Tình trạng kỳ lạ xảy ra tại vùng nông thôn lại chính là hệ quả của thành tựu kinh tế Nhật Bản. Khi nền kinh tế Nhật Bản phát triển thần tốc sau chiến tranh thế giới thứ hai, thanh niên Nhật Bản thi nhau đến các thành phố để tìm việc, để lại những người già cả ở vùng nông thôn. Hiện nay dân số tại Tokyo là hơn 13,35 triệu người và tại Osaka và Kobe là 11,5 triệu người, chiếm đến gần 20% dân số đất nước 127 triệu dân.
Dân số Nhật Bản giảm đáng kể từ năm 2010, thêm vào đó, với tỉ lệ sinh ngày càng thấp và việc hạn chế khắt khe trong việc nhập cư đã dẫn tới dự báo đáng lo ngại. Theo đó Nhật Bản sẽ còn 108 triệu dân trong năm 2050 và chỉ còn 87 triệu dân trong năm 2060. Đến thời điểm đó, 4 trong 10 người Nhật hơn 65 tuổi.
Hiện nay, các cộng đồng địa phương đang cố gắng thực hiện biện pháp “khuyến mại” để thu hút người trẻ tuổi quay lại. Lãnh đạo tại Kamiyama, khu vực gần thủ đô Tokyo nơi phần lớn cộng đồng làm nông, đã sáng tạo ra kế hoạch để hút nghệ sĩ và các công ty công nghệ.
Còn Miyoshi, thị trấn láng giềng của Nagoro, là nơi đã chứng kiến hiện tượng giảm dân số mạnh từ 45.340 người năm 1985 xuống còn 27.000 trong năm 2013. Một phần tư cư dân tại đây hơn 75 tuổi. Để khuyến khích tăng dân số, thị trấn đã đề xuất chu cấp chăm sóc miễn phí cho con thứ 3, miễn phí tã giấy và sữa bột cho trẻ em đến năm 2 tuổi và chăm sóc sức khỏe miễn phí cho thanh thiếu niên đến hết cấp hai.
Thị trưởng Miyosh, Seiichi Kurokawa cho biết ông muốn người dân chuyển đến hoặc quay trở về đây. Nhưng đó không phải là điều dễ dàng mặc dù có sự thu hút từ bầu không khí trong lành và không gian thoáng đạt.
Trong khi đó, Kamiyama vẫn gặp khó khăn, Shinya Ominami lãnh đạo một nhóm công dân địa phương đã chỉ về một địa điểm trên con phố buôn bán của thị trấn, điểm khuyết bên những căn nhà bỏ hoang là một vài tòa nhà kinh doanh với quán rượu nhỏ, công ty thiết kế… Ông Ominami nói: “Một khi đã chấp nhận thực tế, chúng tôi có thể tìm ra cách để giải quyết nó”.
Theo Báo Tin Tức/ AP