Nhật Bản đã đưa ra danh sách một loạt các doanh nghiệp sẽ phải tuân thủ theo các quy định mới về hạn chế đầu tư nước ngoài nhằm bảo vệ các ngành công nghiệp được xem là cốt lõi với an ninh quốc gia khỏi sự can thiệp của nước ngoài.
Luật ngoại hối và ngoại thương yêu cầu các nhà đầu tư nước ngoài sẽ phải thông báo cho Chính phủ Nhật Bản khi họ muốn sở hữu nhiều hơn 1% cổ phần ở các công ty thuộc danh sách hạn chế, so với ngưỡng trước đây là 10%. Các yêu cầu hạn chế này được áp dụng với hơn một nửa công ty niêm yết trong nước, tuy vậy vẫn có miễn trừ áp dụng cho các nhà đầu tư đã đăng ký bao gồm hầu hết các daonh nghiệp tài chính và quản lý tài sản.
Danh sách các công ty được công bố vào thứ sáu (ngày 08/05) chia làm 3 nhóm:
- Nhóm các công ty được miễn hoàn toàn các hạn chế.
- Nhóm khoảng 500 công ty hoạt động trong các ngành công nghiệp cốt lõi bao gồm năng lượng hạt nhân và quốc phòng.
- Một nhóm gồm hơn 1500 công ty trong các lĩnh vực không phải cốt lõi bao gồm phát thanh truyền hình và vận tải. Nhóm này sẽ phải tuân theo các quy định ít nghiêm ngặt hơn.
Luật có hiệu lực vào thứ sáu- ngày 08/05, việc thực thi đầy đủ sẽ bắt đầu vào ngày 07/06 sau thời gian chuyển tiếp 30 ngày. Các doanh nghiệp lớn hàng đầu như Toyota Motor Corp, Sony Corp và SoftBank Group Corp thuộc nhóm các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực cốt lõi, trong khi Nintendo Co. thuộc nhóm “không cốt lõi”.
Nhật Bản cho biết luật mới là cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia. So sánh với các điều luật gần đây ở Mỹ, các nhà phê bình lo ngại rằng động thái hạn chế đầu tư có thể gây ảnh hưởng đến dòng vốn đầu tư nước ngoài tại thời điểm mà Nhật Bản đang cố gắng thúc đẩy thị trường vốn cổ phần.
Seth Fischer – Nhà sáng lập kiêm Giám đốc đầu tư của Oasis Management (Quỹ quản lý đầu tư quốc tế) cho biết luật mới này sẽ không thay đổi cách thức hoạt động quỹ đầu tư của ông. “Rõ ràng Nhật Bản vẫn mở của cho các nhà đầu tư nước ngoài. Một loạt các miễn trừ cho các doanh nghiệp tài chính và quản lý tài sản nước ngoài là minh chứng không thể chối cãi. Sự thay đổi trong điều luật này không đòi hỏi phải thay đổi cách tiếp cận hay quan điểm lạc quan về môi trường ngày càng thân thiện với các nhà đầu tư tại Nhật”. Ông Fischer khẳng định.
Oasis đã thành công khi kêu gọi các cổ đông bỏ phiếu lập ra Hội đồng quản trị mới cho Sun Corp trong đại hội cổ đông bất thường vào tháng 4, nâng mức nắm giữ cổ phần tại Tokyo Dome Corp. từ 5.4% lên 9.6% hổi tháng 1. Một mục tiêu khác của Oasis nằm trong nhóm hạn chế lĩnh vực cốt lõi là Shibaura Machine Co., (trước đây là Toshiba Machine)
Miễn trừ
Theo phân tích của Kathy Matsui, Hiromi Suzuki và Kazunori Tatebe – ban lãnh đạo Ngân hàng Goldman Sachs tại Nhật Bản, tác động tới thị trường của dự luật này là “tương đối hạn chế” mặc dù danh sách các doanh nghiệp hạn chế chiếm khoảng 40% giá trị vốn hóa thị trường sàn chứng khoán Tokyo Topix.
“Các nhà đầu từ nước ngoài có thể coi việc sửa đổi là một gánh nặng cho quá trình đầu tư của họ, tuy vậy chúng tôi không cho rằng việc sửa đổi sẽ ngăn các nhà đầu tư đến với thị trường Nhật Bản. Cần thận trọng bởi có một số rủi ro ngắn hạn của thanh lý nước ngoài trong trường hợp có sự hiểu biết không đầy đủ về bản sửa đổi và lý do đằng sau nó.”
Nhiều khả năng những biện pháp hạn chế này nhắm vào các doanh nghiệp nhà nước có vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt là việc đầu tư của các doanh nghiệp Trung Quốc vào Nhật Bản tăng nhanh trong thời gian gần đây. Yuki Kanemoto – Giám đốc Viện nghiên cứu Daiwa, cho biết: “ “Lo ngại Trung Quốc” là một nguyên nhân dẫn tới dự luật này. Tuy nhiên, hầu hết các quỹ đầu tư quốc gia hoàn toàn độc lập với chính phủ trong việc đưa ra các quyết định kinh doanh.”
Một số công ty ít có sự liên quan đến an ninh quốc gia cũng xuất hiện trong danh sách hạn chế như nhà điều hành Tokyo Disneyland hay chuỗi cửa hàng Golf Do.
Dự luật mới của Nhật Bản cũng đưa ra hành lang pháp lý để nhanh chóng bảo vệ các ngành công nghiệp được quan tâm, như Fujifilm Holdings Corp – nhà sản xuất Avigan thuốc điều trị virus corona tiềm năng cũng nằm trong danh sách doanh nghiệp cốt lõi.
Tham khảo:
https://asia.nikkei.com/Politics/Japan-to-restrict-foreign-investment-in-domestic-tech-over-leak-fears
https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-05-11/japan-moves-to-limit-foreign-investment-in-half-of-listed-firms