Bài viết này sẽ giải thích một số điều cần biết liên quan đến ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Nhật:
- Thủ tục ly hôn quốc tế
- Visa sau khi ly hôn quốc tế
- Quyền nuôi con sau khi ly hôn quốc tế
Về thủ tục ly hôn quốc tế
Bài viết sẽ giải thích về những thủ tục ly hôn nào là cần thiết trong trường hợp người ngoại quốc kết hôn với người Nhật.
Đầu tiên trong trường hợp vợ chồng Nhật muốn ly hôn thì sau khi nộp đơn ly hôn là hoàn thành việc thành lập ly hôn. Sau đó, trong quá trình đến khi hoàn thành ly hôn, thì phải giải quyết những vấn đề như là quyền nuôi con, cách thức ly hôn sẽ là hòa bình hay phải dùng đến phán xét của tòa án.
Những việc đó thông thường được tiến hành dựa trên luật pháp Nhật Bản. Nhưng, trường hợp có liên quan đến người ngoại quốc thì sẽ phải nghĩ xem là việc ly hôn được tiến hành dựa theo luật của nước nào. Do đó trước hết phải xác định cái gọi là tư pháp quốc tế. Tư pháp quốc tế là khi xảy ra xung đột giữa pháp luật giữa các nước chẳng hạn như ly hôn thì sẽ quyết định dựa theo luật pháp nước nào.
Tư pháp quốc tế của Nhật Bản về vấn đề lý hôn quốc tế như sau:
- Trường hợp luật pháp bản quốc của hai vợ chồng giống nhau thì dựa theo luật đó.
- Trường hợp không có luật nói trên, nếu luật của địa phương thường trú của hai vợ chồng giống nhau thì dùng luật đó
- Trường hợp không có luật, thì dùng luật của nơi có quan hệ thân thiết nhất với hai vợ chồng.
- Trường hợp có một người là người Nhật thường trú ở Nhật thì khi ly hôn dựa theo luật pháp Nhật Bản.
Theo như tư pháp quốc tế thì trường hợp người Nhật kết hôn với người nước ngoài sống ở Nhật thì về căn bản sẽ dựa theo luật pháp Nhật Bản. Theo quy định tại khoản 4 điều 100, khoản 2 Điều 104 Luật Hôn nhân và Gia đình của Việt Nam thì thẩm quyền giải quyết vụ án này là của tòa án Nhật Bản. Bởi khoản 2 Điều 104 Luật hôn nhân gia đình quy định: Công dân Việt Nam không thường trú tại Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì theo pháp luật Việt Nam.
Khi 2 vợ chồng có 1 bên là người Nhật và cư trú ở Nhật muốn ly hôn, căn cứ theo pháp luật Nhật Bản khi cả 2 vợ chồng đồng ý ly hôn, tòa hành chính thành phố, quận, huyện, xã sẽ nhận đơn ly hôn.
Visa sau ly hôn
Với người nước ngoài sở hữu visa (tư cách lưu trú) dạng “người phụ thuộc vào người Nhật” qua hôn nhân quốc tế, thì visa sau ly hôn sẽ trở thành vấn đề.
Giải thích đơn giản thì trong vòng 6 tháng sau ly hôn, bạn phải chuyển đổi visa từ “người phụ thuộc vào người Nhật” thành “người định trú” hoặc các loại visa lao động.
Quyền nuôi con sau ly hôn có yếu tố nước ngoài
Trường hợp ly hôn quốc tế thì vấn đề quyền nuôi dưỡng, về việc ai sẽ chăm sóc con trở thành một vấn đề lớn. Khác với Nhật sau ly hôn bố hoặc mẹ sẽ đơn độc nuôi con, thì nhiều quốc gia lại buộc cha và mẹ phải cùng nhau nuôi con. Pháp luật nước nào sẽ quyết định quyền nuôi một đứa trẻ được sinh ra bởi một người Nhật và một người ngoại quốc, điều này cần phải xác nhận lại tư pháp quốc tế.
Tư pháp quốc tế của Nhật được quyết định như sau
- Quan hệ pháp luật của cha mẹ và con cái được xác định bằng việc nếu luật bản quốc của con giống với luật bản quốc của cha hoặc mẹ thì dùng luật bản quốc của con (nếu cha hoặc mẹ có một người đã mất hoặc không biết là ai thì dùng luật bản quốc của người còn lại), những trường hợp khác thì theo luật nơi thường trú của con.
Hầu hết trường hợp là căn cứ theo luật pháp của nước mà người con mang quốc tịch, trường hợp con mang quốc tịch khác với cha mẹ thì căn cứ theo luật pháp mà người con đang sinh sống.
Nguồn: http://visa-immigration.net/info/international-marriage-divorce
Dịch: Tường