Trong chương trình “The top 100 Historical Persons” được tổ chức bởi Nippon TV năm 2006, 130 triệu người Nhật đã tham gia bình chọn ra nhân vật lịch sử (cả trong nước lẫn nước ngoài) mà họ yêu thích nhất. Kết quả là vị trí dẫn đầu đã thuộc về Oda Nobunaga, người khởi đầu cho công cuộc thống nhất nước Nhật thời Chiến quốc còn nhân vật ngoại quốc được yêu thích nhất là nhà phát minh Thomas Edison. Sau đây là danh sách 20 người Nhật có vị trí cao nhất trong danh sách: (Phần 2 từ vị trí số 10 đến số 1)
10. Fukuzawa Yukichi
Fukuzawa Yukichi là người xuất hiện trên đồng tiền có mệnh giá cao nhất của Nhật: tờ 10000 yên. Ông được coi là nhà tư tưởng có ảnh hưởng sâu rộng nhất đến xã hội Nhật Bản. Tuy sinh ra ở Osaka trong một gia đình nhà nho truyền thống, Fukuzawa đã sớm tiếp xúc với nền văn minh phương Tây với trở thành người khai sáng cho nước Nhật vơi tư tưởng thoát Á thời kỳ đầu Minh Trị Duy Tân với những ý kiến cải cách toàn diện từ văn hóa, kinh tế, chính trị cho đến giáo dục. Nhiều người Việt Nam biết đến Fukuzawa Yukichi qua cuốn sách “Khuyến học” kinh điển và trường đại học tư lớn nhất của Nhật – đại học Keio do ông sáng lập.
9. Misora Hibari
Misora Hibari là ca sĩ, diễn viên và biểu tượng văn hóa của Nhật. Misora có lẽ là nữ danh ca vĩ đại nhất nền âm nhạc Nhật Bản và là người phụ nữ đầu tiên được trao giải thưởng “Quốc dân vinh dự” (Kokumin Eiyo) do thủ tướng Nhật trao tặng. Hằng năm, các bài hát kinh điển của Misora được xuất hiện trong một chương trình truyền hình và phát thanh đặc biệt dành riêng cho việc tưởng niệm sự nghiệp của bà. Trong suốt sự nghiệp nghệ thuật của mình bà đã thu âm hơn 1200 bài hát và bán được 68 triệu đĩa nhạc và tham gia 166 bộ phim. Bà là biểu tượng cho sắc đẹp và trí tuệ của người phụ nữ Nhật Bản thời kỳ hiện đại.
8. Saigo Takamori
Nổi tiếng với biệt danh “The Last Samurai”, Saito Takamori là thủ lĩnh cuộc nổi dậy Satsuma chống chính phủ Minh Trị năm 1877. Do chán ghét sự phân chia bè phái giữa các thành viên chính phủ mới thuộc các phiên thuộc khác nhau, ông đã lãnh đạo cuộc nổi dậy tại chính quê hương mình Satsuma (nay là Kagoshima) và cùng đồng đội chiến đấu như những samurai chân chính cuối cùng. Tuy mang tiếng phản tặc chống triều đình nhưng ông lại được dân chúng kính trọng vì đạo đức samurai mẫu mực. Bộ phim “The Last Samurai” với sự tham gia của Tom Cruise được xây dựng xung quanh câu chuyện về cuộc nổi dậy của Saigo. Ông cũng là một trong Duy Tân Tam Kiệt, 3 lãnh tụ kiệt xuất của phong trào Minh Trị Duy Tân trước khi quay lại chống đối chính phủ mới.
7. Hijikata Toshizo
Hijikata là cục phó của Shinsengumi, tổ chức huyền thoại thời kỳ Mạc mạt. Shinsengumi (Tân Tuyển Tổ) là nhóm các samurai đặc biệt của gia tộc Tokugawa nhận nhiệm vụ bảo vệ trị an cho Kyoto trong giai đoạn cuối của chế độ Mạc phủ. Hình tượng những samurai chiến đấu anh dũng của Shinsengumi được rất nhiều người Nhật ưa thích. Hijikata Toshizo với phong cách nghiêm khắc, kỷ luật cùng với cục trưởng Kondo Isami và Saito Hajime trở thành những nhân vật được hâm mộ nhất trong Shinsengumi. Ông là nguồn cảm hứng cho nhân vật Hijikata Toushirou trong Gintama và là nhân vật chính trong nhiều drama/manga/anime khác liên quan đến Shinsengumi.
6. Noguchi Hideyo
Câu chuyện về cuộc đời của bác sĩ Noguchi Hideyo là điển hình cho một nhà khoa học Nhật Bản chân chính. Noguchi Hideyo sinh ra trong một gia đình nông dân ở Fukushima, năm 2 tuổi ông bị ngã vào đống lửa và gần như bị hỏng tay trái. Vì bị tàn tật, cậu bé Noguchi thường bị bạn bè trêu chọc nhưng với sự động viên của mẹ, ông đã cố gắng trở thành người đứng đầu lớp để trả lời lại những lời châm chọc. Ông mang ước mơ trở thành bác sĩ để chữa bệnh cho những người nông dân nghèo như gia đình mình. Những nỗ lực của ông được đền đáp vào năm 20 tuổi, khi ông thi đậu trường y khoa và 4 năm sau, ông được sang Hoa Kỳ để du học và trở thành một trong những chuyên gia vi khuẩn học hàng đầu thế giới. Noguchi Hideyo qua đời khi sang châu Phi chữa bệnh sốt vàng da cho người dân ở đây. Ông được cả thế giới kính trọng vì tài năng và y đức của mình.
5. Tokugawa Ieyasu
Tokugawa Ieyasu là người đã thống nhất nước Nhật sau thời kỳ cát cứ của các phiên bang thời Chiến quốc. Ông lập ra Mạc phủ ở Edo và trên thực tế là người nắm quyền thống trị nước Nhật thay cho Thiên Hoàng. Ông là người chỉ huy của quân đội đồng minh của gia tộc Tokugawa chống lại gia tộc Toyotomi trong trận chiến cuối cùng của thời Chiến quốc và là trận chiến có ý nghĩa quyết định nhất thời kỳ trung đại của nước Nhật – trận Sekigahara. Cùng với 2 người tiền nhiệm của mình trong công cuộc thống nhất nước Nhật là Toyotomi Hideyoshi và Oda Nobunaga, Tokugawa Ieyasu được tôn vinh như là người đã đặt nền móng cho nền hòa bình lâu dài trên toàn quần đảo Nhật Bản trong gần 300 năm. Vì có vai trò quá quan trọng trong lịch sử nước Nhật, có rất nhiều truyền thuyết và huyền thoại xung quanh cuộc đời huy hoàng của ông.
4. Matsushita Konosuke
JAPAN – JANUARY 31: (JAPANESE NEWSPAPERS OUT) Konosuke Matsushita is seen on January 31, 1975 in Japan. (Photo by Sankei Archive via Getty Images)
Ông là người sáng lập ra tập đoàn Matsushita, tiền thân của Panasonic và được coi như là ông tổ của phương thức kinh doanh kiểu Nhật. Ông cũng được coi như là anh hùng dân tộc của Nhật Bản sau chiến tranh thế giới thứ nhất vì những đóng góp to lớn cho nên kinh tế Nhật Bản. Xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo khó, ông là biểu tượng cho sự nỗ lực kiên cường của các doanh nhân Nhật thời kỳ đầu với việc xây dựng nên một tập đoàn kinh tế khổng lồ từ hai bàn tay trắng. Một câu nó nổi tiếng của ông là: “Trong công ty của tôi mọi người đều là chỉ huy” thể hiện rõ tư tưởng lãnh đạo xoay quanh chữ “nhân” của ông. Matsushita cũng không sa thải bất kỳ nhân viên nào trong thời kỳ chiến tranh khó khăn. Ông đã được Nhật Hoàng trao tặng huân chương cao quý nhất nước Nhật – huân chương Húc Nhật Đại Thụy.
3. Toyotomi Hideyoshi
Toyotomi Hideyoshi là đã kế thừa lãnh chúa của mình Oda Nobunaga trong công cuộc thống nhất nước Nhật. Hieyoshi là người xuất thân từ giai cấp bình dân nhưng mau chóng thăng tiến lên vị trí cánh tay phải của lãnh chúa hùng mạnh nhất nước Nhật Oda Nobunaga bằng sự khôn ngoan và dũng cảm của mình. Sau khi Oda Nobunaga bị Akechi Mitsuhide ép tự sát ở Kyoto, Hideyoshi đã tấn công Akechi để trả thù cho chủ và trở thành nhiếp chính cho con trai của Nobunaga rồi từng bước thâu tóm quyền lực của gia tộc Oda. Sau khi chiếm quyền hành của nhà Oda, Hideyoshi được ban chức quan nhiếp chính và nắm quyền thống trị Nhật Bản. Ông chết khi vẫn đang dang dở giấc mộng xâm lược Triều Tiên và Trung Quốc. Con trai nhỏ của ông lên kế vị và bị thuộc hạ của ông là Tokugawa Ieyasu đánh bại trong cuộc tranh giành quyền thống trị nước Nhật. Tên tuổi của Hideyoshi thường gắn liền với thành Osaka, pháo đài kiên cố nhất nước Nhật.
2. Sakamoto Ryoma
Ryoma là samurai vĩ đại nhất lịch sử nước Nhật. Ông quê ở Kouchi và là một bậc thầy về kiếm thuật ở vùng này. Chán ghét sự thối nát của chế đọ phong kiến Nhật Bản thời kỳ Mạc mạt, ông sớm nhìn ra được một hình ảnh nước Nhật hiện đại từ giấc mơ Mỹ: “Tất cả mọi người đều bình đẳng”, ông đã trở thành lãnh đạo của phong trào chống đối Mạc phủ Tokugawa, mở đầu cho phong trào Minh Trị Duy Tân. Ryoma được coi như là cha đẻ của hải quân Nhật Bản hiện đại khi xây dựng đội quân trên biển của 2 phiên thuộc Chosu và Satsuma để chống lại Mạc phủ Tokugawa. Sakamoto Ryoma bị ám sát năm 33 tuổi tại Kyoto và cuộc đời ngắn ngủi đầy huyền thoại của ông trở thành cảm hứng của rất nhiều tác phẩm văn học, điện ảnh và truyện tranh.
1. Oda Nobunaga
Oda Nobunaga là người khởi đầu cho sự nghiệp thống nhất nước Nhật thời Chiến quốc và là một nhân vật đặc biệt trong lịch sử Nhật Bản. Nobunaga thường được biết đến như một lãnh chúa không sống theo quy tắc cổ điển của Nhật Bản: thuở nhỏ ông là kẻ chơi bời lêu lổng và thiếu kỷ luật, khi nắm quyền thống lĩnh gia tộc Oda ông xây dựng quân đội từ nông dân trong lãnh địa và những tên lính đánh thuê du thủ du thực, ông cũng trọng dụng thuộc hạ theo tài năng mà không màng đến xuất thân với ví dụ tiêu biểu là Toyotomi Hideyoshi và Tokugawa Ieyasu. Oda cũng nổi tiếng với sự ngông cuồng của mình khi dám đối đầu với Phật giáo khi ấy là tôn giáo có ảnh hướng nhất ở Nhật Bản. Ông đã từng nổi giận và đốt trụi chùa Enryaku-ji trên núi Hieizan và giết sạch tăng nhân vì dám trái lệnh ông. Khi nhận xét về tính cách của 3 nhân vật đã thống nhất nước Nhật, có 3 câu nói nổi tiếng:
Nếu con chim cúc cu không hót, giết nó – nói về Nobunaga với sự tàn bạo và ngông cuồng của ông.
Nếu con chim cúc cu không hót, hãy vuốt ve nó – nói về Hieyoshi với sự khôn ngoan và tháo vát.
Nếu con chim cúc cu không hót, đợi cho nó hót – nói về Ieyasu với sự kiên nhẫn.
Một số nhân vật nước ngoài xếp hạng cao trong danh sách: Thomas Edison, mẹ Teresa, công nương Diana, Albert Einstein, Leonard Da Vinci, Beethoven, Napoleon, Gia Cát Lượng, Mahatma Gandhi,…
Một số người Nhật khác trong danh sách: thủ lĩnh của Shinsengumi Kondo Isami, tướng quân Độc Nhãn Long Date Masamune, ông tổ trà đạo Sen no Rikyu, 2 thiên tài quân sự chuyên đối đầu nhau thời Chiến quốc Uesugi Kenshin và Takeda Shingen, Honda Soichiro của tập đoàn Honda, nhà thơ Haiku Matsuo Basho,…
H.M (Xin trích dẫn nguồn iSenpai.jp và tên tác giả khi đăng lại)