Nhìn lại môt năm làm thủ tướng của ông Yoshihide Suga

Sau khi ông Suga đưa ra quyết định sẽ không tham gia cuộc đua tranh cử của đảng LDP đồng nghĩa với việc sẽ kết thúc nhiệm kỳ thủ tướng thì The Economist đã đưa ra những đánh giá về một năm nhiệm kỳ của ông. Ông Suga được biên tập viên của The Economist nhận xét là đã thể hiện sự xuất sắc trong những khía cạnh ngầm của chính trị Nhật Bản như vận động lập pháp và kiểm soát các chính trị gia quyền lực. Tuy nhiên, điểm yếu của ông được cho là không có khả năng giao tiếp hiệu quả với công chúng khi giải thích các chính sách.

Khi ông Suga nhậm chức Thủ tướng Nhật, tỷ lệ tín nhiệm với nội các của ông đạt mức trên 70% sau khi ông dễ dàng dành chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Hạ viện. Kết quả các cuộc thăm dò được Nikkei và TV Tokyo công bố một ngày sau cuộc bầu cử cho thấy 74% người dân Nhật ủng hộ nội các của tân Thủ tướng Suga với đa phần các kết quả khảo sát đều ghi nhận những câu trả lời tích cực, đánh giá tân Thủ tướng Nhật là người “đáng tin cậy”

Nhưng một năm sau, tỷ lệ này rơi xuống mức thấp kỷ lục còn 30% mặc dù sau một năm cầm quyền, chính quyền Suga được cho là đã đạt một số thành công nhất định. Nhật Bản đặt mục tiêu trung hoà carbon vào năm 2050 dù bị đánh giá là tụt lại về vấn đề biến đổi khí hậu so với các nước G7 khác. Đồng thời chính quyền của ông Suga cố gắng giải quyết những mặt lạc hậu trong dịch vụ công bằng cách thúc đẩy sử dụng công nghệ kỹ thuật số.

Mặc dù Nhật Bản đang trải qua làn sóng Covid-19 tồi tệ nhất do ảnh hưởng biến chủng Delta nhưng thực tế là Nhật Bản ghi nhận số trường hợp tử vong thấp nhất trong G7, tính cả về tỷ lệ và con số tuyệt đối. Sau sự chậm trễ ban đầu thì chiến dịch tiêm chủng vaccine cũng đã được đẩy nhanh với gần 43% dân số đã được tiêm đầy đủ.

Dù có những kết quả đáng ghi nhận như vậy nhưng nhiều thành viên đảng Dân chủ tự do cầm quyền LDP bày tỏ sự lo ngại về khả năng lãnh đạo của ông Suga khi đảng này gặp nhiều khó khăn trong các cuộc bầu cử địa phương và được dự đoán sẽ mất một số ghế trong Quốc hội.

Các nhà nhận định chính trị đánh giá những bài phát biểu của thủ tướng Suga mang lại cảm giác như một cuộc họp khô khan. Khi thảo luận tại quốc hội, ông cũng thường từ chối trả lời các câu hỏi thay vì lên tiếng bảo vệ chính sách. “Ông ấy chẳng nói gì cả”, một chính trị gia thuộc đảng đối lập cho biết.

Một số giả thuyết được đưa ra về sự kín tiếng của ông Suga. Một lý do được đưa ra là bởi ông lớn lên ở Akita, vùng núi non lạnh giá phía bắc nược Nhật thường bị coi là khiến người dân có tính cách trầm lặng. Ông Suga xuất thân là con của một nông dân và nhập cư vào Tokyo, được cho không phù hợp với vị trí thường do những chính trị gia danh gia vọng tộc nắm giữ. Một ví dụ tiêu biểu là thủ tướng tiền nhiệm Shinzo Abe, con của một ngoại trưởng và cháu của cố thủ tướng Nobusuke Kishi.

Một ý kiến phổ biến và hợp lý hơn cho rằng ông Suga vốn phù hợp làm một người ra chính sách thay vì chính trị. “Ông ấy tin rằng kết quả là quan trọng nhất”, theo lời Akira Amari, một đồng minh trong đảng LDP của ông Suga. Tuy nhiên mặt khác, ông Amari cùng thừa nhận cách giải thích chính sách cho người dân cũng là vấn đề mà ông Suga làm chưa ổn với tư cách thủ tướng.

Và điểm yếu này làm cử tri Nhật không hài lòng vì họ muốn cảm nhận được sự đồng cảm từ giới chính trị gia trong những giai đoạn khủng hoảng như thế này, theo lời của một chính trị gia trẻ tuổi của LDP. Gerald Curtis, nhà quan sát chính trị Nhật Bản, nghĩ rằng người dân Nhật không cảm nhận được điều đó từ thủ tướng của họ. Trước đây, giới chính trị gia Nhật có thể không cần quá thể hiện và ít chú trọng đến thông điệp tới dân chúng, nhưng công chúng Nhật hiện nay đã yêu cầu nhiều hơn.

Tuy vậy thì quyết định từ chức chỉ sau một năm lãnh đạo của Suga được đánh giá khá bất ngờ. Ông vẫn đứng đầu trong một cuộc thăm dò gần đây đối với những người ủng hộ đảng LDP, đồng thời giữ được sự hậu thuẫn vững chắc từ ba trụ cột trong đảng là cựu thủ tướng Abe, Bộ trưởng Tài chính Taro Aso và Tổng thư ký LDP Yoshihiro Nikai. Những chính trị gia thách thức vị trí của ông Suga cũng được cho là không mấy tiềm năng.

Theo VnExpress, The Economist