Dịch COVID-19 tại Nhật Bản đã khiến hàng trăm nghìn sinh viên đại học rơi vào tình trạng hỗn loạn. Các bài giảng của kì học mới tháng 4 chỉ mới bắt đầu được cung cấp trực tuyến. Công việc bán thời gian giúp sinh viên tự hỗ trợ bản thân đã biến mất và trong khi thu nhập của nhiều phụ huynh đã giảm dần kể từ khi chính phủ tuyên bố tình trạng khẩn cấp vào tháng Tư.
Một cuộc khảo sát trên 1.200 sinh viên đại học được công bố vào ngày 29/4 cho thấy khoảng 20% trong số họ đang xem xét bỏ học vì sự bùng phát của dịch bệnh đã khiến nhiều người không có nguồn thu nhập hay hỗ trợ tài chính.
Theo một cuộc khảo sát năm 2019 trên 7.000 sinh viên nước ngoài do Tổ chức Dịch vụ Sinh viên Nhật Bản thực hiện, 75,8% số người được hỏi có một công việc bán thời gian, trong đó 41,8% làm việc trong lĩnh vực nhà hàng. Và hiện tại các doanh nghiệp đó hiện đang cắt giảm hoạt động của họ khiến tình trạng tài chính của sinh viên càng thêm khó khăn.
Không hề dễ dàng cho sinh viên nước ngoài để có được thông tin về các biện pháp cứu trợ của chính phủ và hiểu đầy đủ về nó do rào cản ngôn ngữ. Sống ở Nhật Bản trong thời điểm dịch bệnh mà không có gia đình ở bên càng khiến họ thêm căng thẳng, bất an. Vì thế, điều cực kỳ quan trọng là cung cấp thông tin cần thiết và hỗ trợ cho sinh viên nước ngoài dễ bị tổn thương.
Gần đây, sinh viên tại khoảng 100 trường đại học trên toàn quốc đã phát động các chiến dịch thu thập chữ ký để yêu cầu các trường của họ giảm học phí và các chi phí khác. Cho đến nay, ít nhất 10 trường đại học đã quyết định cung cấp một số hỗ trợ tài chính cho sinh viên. Ví dụ, Đại học Waseda đang hỗ trợ 10 man cho mỗi sinh viên, Đại học Meiji Gakuin cũng tuyên bố sẽ hỗ trợ mỗi sinh viên 5 man. Tuy nhiên, các trường có thể thực hiện các biện pháp như vậy chỉ giới hạn ở những trường có nguồn tài chính dồi dào. Các trường đại học khác vẫn miễn cưỡng giảm học phí vì nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính của họ.
Sinh viên nước ngoài tại Nhật Bản đặc biệt bị ảnh hưởng bởi mất việc làm. Bởi vì họ là sinh viên, họ không phải là một phần của chương trình bảo hiểm thất nghiệp. Họ cũng không được hưởng các phúc lợi được mở rộng cho các hộ gia đình có thu nhập thấp. Nếu họ không trả tiền học phí và phải nghỉ học, họ sẽ không thể ở lại Nhật Bản.
Tổ chức The MEXT Scholars có hơn 8.000 thành viên là sinh viên nước ngoài hiện tại và trước đây từng sống tại Nhật Bản. Theo người đồng sáng lập của nhóm, Austin Zeng, nhiều thành viên đã không thể quay lại Nhật Bản sau khi trở về nước để nghỉ xuân. Mặc dù không thể quay lại Nhật Bản nhưng họ vẫn phải trả tiền thuê nhà ở đây. Điều này đang gây ra khó khăn rất lớn cho những thành viên đến từ các nước đang phát triển.
Chính phủ Nhật Bản từ lâu đã thúc đẩy chính sách tăng số lượng sinh viên nước ngoài, đặt mục tiêu nâng số lượng sinh viên nước ngoài tại đây lên 300.000 người vào năm 2020. Và sau những nỗ lực của Chính phủ, con số này đã đạt tới 345.791 vào cuối của năm 2019, theo báo cáo của Bộ Tư pháp công bố vào cuối tháng 3.
Đại dịch đang buộc các quốc gia đóng cửa biên giới và trong một cuộc khủng hoảng như thế này, mỗi chính phủ có xu hướng ưu tiên công dân của mình. Một số người cho rằng sự hỗ trợ nên được mở rộng cho các công dân Nhật Bản hơn là các sinh viên nước ngoài. Tuy nhiên, sự hỗ trợ cho sinh viên nước ngoài cũng quan trọng không kém đối với nền kinh tế quốc gia và các mối quan hệ đối ngoại. Những người trẻ tuổi từ các quốc gia khác được trao cơ hội học tập tại Nhật Bản có thể trở thành nguồn lực vô giá để nâng đỡ các ngành công nghiệp và nền kinh tế trong tương lai. Nếu trở thành người ái mộ Nhật Bản trong thời gian sống ở đây, họ có thể trở thành nhân vật chủ chốt giúp Nhật Bản xây dựng mối quan hệ gần gũi hơn với đất nước của họ sau khi trở về nước. Có nhiều điều không chắc chắn về việc thế giới sẽ trông như thế nào khi thời gian hỗn loạn này kết thúc. Nhưng một điều chắc chắn là cộng đồng quốc tế đang theo dõi chặt chẽ cách Nhật Bản đáp ứng nhu cầu của sinh viên nước ngoài.
Và sau những nỗ lực thúc đẩy số lượng sinh viên nước ngoài thì những khó khăn mà hiện giờ các sinh viên đang phải đối mặt Chính phủ không nên bỏ qua. Chính phủ cần hành động nhanh chóng để biến Nhật Bản thành nơi sinh viên nước ngoài có thể học tập và sinh sống một cách an toàn.
Tham khảo:
https://www.asahi.com/articles/ASN4Y6TP3N4TPTIL00R.html
https://www.mext.go.jp/a_menu/koutou/ryugaku/1405561_00001.htm
https://www.jasso.go.jp/news/1327624_1545.html
https://www.japantimes.co.jp/opinion/2020/04/30/editorials/extend-support-foreign-students-japan/#.XqwzmUQSmNw